Selim Kryeziu: Formiranje opštine Gora – kompromis koji rešava ili produbljuje probleme

Ova opština nikada nije bila formirana kao i mnoge druge opštine koje su u to vreme obećane. Sada, formiranje ove opštine je ponovo aktualizirano. To je zahtev Srpske liste kao uslov za glasanje demarkacije. Apsurdno je kako Srbi traže da se formira opština sa srpskom većinom, opština koja če kasnije postati deo Asocijacije opština sa srpskom većinom. Apsurdno, jer u regiji Gore nema srba. Nema ama baš nijednog srbina. Konvertiranih može biti, na primer ADEM HOXHA, ili ko god bio drugi. Bez obzira na ovo, moram naglasiti da paralelne strukture Srbije u ovoj regiji funkcionišu bez ometanja.

Zašto je opština Gora potrebna Srbiji?
Na jugu Kosova, širom regiona, nema opštine koja je pod uticajem Srbije. Ne postoji ni u okrugu Mališevo, ni u okrugu Suvereke, ni u okrugu Prizrena, ne postoji ni u Dragašu. Sa formiranjem opštine Gora, Srbija se praktično proteže širom Kosova sa opštinama sa srpskom večinom, od Mitrovice do Dragaša. Plašim se da premijer naše države ne zna geografiju Kosova, premijer je zatočen u Čakor. Ta opština, odnosno rečeno, takva opština ne može se formirati, prema tome, ne želim više da se zadržavam na ovu tačku.

Bošnjačke stranke u Gori već godinama traže osnivanje opštine Gora. Nasuprot gore navedenoj opciji, oni žele opštinu kao i druge opštine na Kosovu, znači, neče opštinu Gora kao deo opština sa srpskom većinom. Na prvi pogled ovaj njihov zahtev je legitiman i ne predstavlja nikakav problem. U principu, i ja se slažem. Slažem se jer smo mi, većina u Dragašu, pokazali se kao hegemoniste s’vremena na vreme u odnosu na njih.
Ali koje su teškoće koje se javljaju na terenu u ovom slučaju?

1. Opolje i Gora imaju zajedničko opštinsko sjedište, grad Dragaš. U tom gradu žive albanci i gorano-bošnjaci. To je jedino naselje gde žive zajedno ove dve zajednice. U 19 sela Opolje nema gorano-bošnjaka, niti ima albanaca u 16 sela Gore. Sada, kome pripada grad? Centar koje opštine bi bio Dragash?
Grad Dragaš (Šar), donji deo, izgrađena je na mestu starog sela Krahkošta, selu goranaca koje više ne postoji, osim što stari goranski stanovnici Dragaša i dalje nazivaju Dragaš, Krahkošta. Gornji deo Dragaša je sagrađen na privatnim imanjima šajnovčana, ali i na ataru sela Šajne, a ovo je albansko selo. Ovo je za razjašnjenje javnosti izvan opštine Dragaš. Uprkos ovim činjenicama, nije logično da nova formirana opština ukloni staru opštinu iz svog opštinskog sjedišta. Takođe moram reći da albanci nisu interesovani za formiranje nove opštine Opolja, što bi u stvari učinilo da opština Dragaš bude nepostoječa.

2. Ahtisarijev paket ne predviđa formiranje etničkih opština, u takvim slučajevima krši se princip multietničnosti. Zato pitam: Koja albanska sela bi prihvatila da postanu deo opštine Gora? Dakle, da postanu manjina manjine, i više od toga je to što bi opština Gora asocirala ne period vladavine Miloševiča, vreme kada je opština Dragaš bila ukinuta i preimenovana u Opština Gora. U ovom slučaju, siguran sam da će stanovnici albanskih sela, koja će biti dio Opštine Gora, preseliti se u Prizren. Siguran sam u to. Lično mislim da ni goranska sela neće prihvatiti da budu deo stare albanske opštine.

3. Sledeči problem je podjela stanovnika Gore u dvije zajednice: gorance i bošnjake. Kakva opština bi bila ova “nova opština”? Opština goranske večine ili opština bošnjačke većine? Ili je možda ovo ključ za rešavanje problema ?! Da se formira opština goranaca i bošnjaka, tako imamo dve etničke zajednice. Na ovaj način ispunjavamo uslov multietničnosti. Ali to bi bila ogromna ironija sui generis, svakako. Ista etnička grupa a dve etničke zajednice.

4. Svrha formiranja novih opština bi bila da pruže usluge što bliže građanima. S tim u vezi, sjedište nove opštine predstavljalo bi velike probleme. Gora je geografski mnogo rasprostranjena. Kada bi u Kruševu ili u Restelicu bilo sjedište nove opštine, bilo bi daleko za stanovnike sela Kukuljane, Ljubovište, Radeša a posebno za selo Brod koje je na sasvim drugom kraju i obrnuto.

5. Druga opcija bi bila podeliti grad Dragaš u dve opštine. Ovo takođe nije moguće. Grad koji nema čak dve hiljade rezidentnih stanovnika, postaje sjedište dviju opština i razdvaja se na dve polovine?! Tim više što se čini nemogučim teritorijalna podela.

Zaključak
Opština Gora se ne može formirati političkim odlukama i kompromisima koji nisu povezani sa ovom opštinom i ovim građanima. Opština Gora može se formirati uz saradnju i koordinaciju ovdašnjih ljudi , albanaca, goranaca i bošnjaka; intelektualca i stručnjaka iz odgovarajućih oblasti. Sa mojim znanjem koje imam o “intelektualopolitikopatriotama”, bez obzira da li su albanci ili goranci ili bošnjaci, za sada je to nemoguće.
“Bio pogrešan”!