Na ahıret preselıo muslımanskı genıje - Fuad Sezgın

Fuad Sezgin je rođen 24. Oktobra 1924. godine u Bitlisu (gradu na jugoistočnom delu Turske). Osnovnu i srednju školu završio je u Erzurumu, a nakon toga, 1943. godine preselio se u Istanbul.

Na institutu za orijentalna istraživanja pri istanbulskom univerzitetu, imao je priliku da bude student tadašnjeg najpoznatijeg nemačkog orijentaliste Helmuta Rittera. Po njegovom kazivanju, od svog profesora često puta je slušao o tome kako muslimanski naučnici, naročito iz Abasidskog i Andaluzijskog perioda imaju velikog udela u osnivanju današnje savremene nauke i tehnike. To ga je potaklo da se ozbiljnije okrene tom polju. Godine 1950. doktorirao je u oblasti Arapski Jezik i Književnost, dok je zvanje docenta 1954. godine stekao na Institutu za Islamska Istraživanja u Istanbulu.

Nakon vojng puča u Turskoj koji se dogodio 27. Maja 1960. godine (to je period kada je Adnan Menderes bio pogubljen vešanjem od strane pučista) bio je jedan od 147 akademika koji su bili svrgnuti sa profesorskih pozicija na univerzitetima širom Turske. Bio je primoran da sa jednim koferom napusti svoju zemlju. Otputovao je za Nemačku. Od 1961. godine počeo je raditi kao vanredni profesor na univerzitetu Johann Wolfgang Goethe u Frankfurtu. Njegovo najpoznatije, a ujedno na polju islamske istorije nauka i tehnologije najobimnije delo “Geschichte des Arabischen Schrifttums” (Istorija Arapsko-Islamske Književnosti” (Kasnije – Istorija Arapsko-Islamskih Nauka), broji 17 tomova koji ukupno sadrže 8820 stranica. Ovo nezaobilazno delo u islamskim istraživanjima je proizod velikog projekta koji je imao za cilj da kroz pisana dela i autentične izvore baci svetlo na islamske naučnike koji su kroz vekove dali veliki dopirnos nauci i tehnologiji. Ovaj projekat Sezgin je započeo još rane 1966. godine u Frankfurtu a završio ga za gotovo pola veka, 2015. godine. U prvih 9 tomova Sezgin govori o naučnim aktivnostima Muslimana od vremena poslanstva pa sve do petog veka po hidžri. Temeljne islamske nauke, poezija, (medicina, farmakologija, zoologija, veterinarstvo), (hemija, botanika, poljoprivreda), matematika, (astrologija, meteorologija), leksikografija i gramatika, zasebne su teme svakog od 9 tomova.

Drugi deo Sezginovog projekta obuhvata vremenski period između 11. i 18. veka. U drugom delu projekta koji broji 8 tomova Sezgin govori o doprinosu islamskih učenjaka na polju Matematike, Geografije, Kartografije, Topografije, Kozmologije, Književne Literature, Pezije i sl. Po mnogima Sezginov “GAS” je nadmašio Brockelmannov “GAL” (Geschichte der arabischen Litteratur) - delo velikog nemačkog učenjaka i orijentaliste Carl Brockelmanna koje je slične prirode. “GAS” je preveden na Engleskom i Arapskom jeziku. Iako je prevod na Turskom u toku, nema sumnje da je za turski intelektualni svet veliki sram i propust to što Sezginovo delo još uvek nije prevedeno na Turskom jeziku u potpunosti.

1982. godine u sklopu Univerziteta u Frankfurtu Fuad Sezgin osniva Institut Istorije Arapsko-Islamskih Nauka (Institut für Geschichte der Arabisch--‐ Islamischen Wissenschaften) i time sebi obezbeđuje bolje uslove za svoj mukotrpani rad. Ciljem da ovaj veliki projekat i svoju tezu izgradi na što stabilnijem temelju, pod okriljem svog instituta, Sezgin 1983. godine osniva prvi muzej u islamskoj istoriji gde će u narednom periodu biti izloženi reprodukti i makete instrumenata i izuma muslimanskih naučnika. U muzeju danas se nalazi više od 800 instrumenata i uređaja vezanih za astronomiju, fiziku, geometriju, optiku, geografiju, hemiju, medicinu, arhitekturu, ratnu tehnologiju, mineralogiju i sl.

Priča Prof. Dr. Akif Koč da je jedanput upitao Fuada Sezgina: “Profesore, koji je to metod i tajna neprestanog rada i učenja? Sezgin mu je odgovorio: “Veruj mi da svaka moja ćelija ima toliku potrebu za odmor…ali svakog puta kad tako nešto osetim počinjem ubeđivati sebe da nemam pravo na to kada je islamski svet u ovakvom stanju u kakvom se nalazi. Ja ću se odmarati u kaburu. Četrdeset godina sam u Frankfurtu. Gotovo da nigde nisam prošetao…”

Danas je islamski svet izgubio učenjaka čije se mesto vrlo teško može popuniti. Osim velikog projekta o kome je bilo reči Sezgin je izdao više od 1500 kraćih naučnih dela i članaka. Znao je, kako sam pročitao sa jedne njegove pisane reportaže, više od 20 stranih jezika. Poznata je njegova izjava gde kaže: “Veličinu islamske civilizacije je mnogo teže objasniti i dočarati muslimanima nego li zapadnjacima.”

Molim dragog Allaha dž.š. da se našem velikom učenjaku smiluje i da ga uvede u džennetske bašče. Amin.

Pripremio Dr. Sejfidin Haruni