Šarski sir iz Gore predstavljen po prvi put na festialu sireva Balkana

Posetioci su mogli da probaju retke i neobične vrste stotine sireva iz Srbije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Francuske, Hrvatske i Kosova, i uživaju u uparivanju sireva sa vrhunskim  delikatesima kao i poslasticama sa sirom. Na ovom festivalu je po prvi put predstavljen i Šarski sir iz Gore.

Zemlja gost ovog festivala je Holandija, zemlja poznata po proizvodnji sireva, koja je imala i svoje predstavljanje na samom događaju.

Kažu da sir, vino i prijatelji moraju da budu stari da bi bili dobri, pa je zato tu na ovom Festivalu po  prvi put i  Šarski sir koji se još uvek pravi po recepturi iz 10. veka .

Ovo je jedan od najstarijih i najautohtonijih sireva na Balkanu i vodi poreklo sa planine Šare, sa Kosova. Pravi se od mleka krava i ovaca koje se hrane retkim vrstama trave koja se nalazi na veoma velikoj nadmrskoj visini koja prelazi i 2000 metra. „Ovo je potpuno prirodan kravlji i ovčiji sir. U sir se dodaje biljka morač, koja raste u okolini, kako bi se poboljšao ukus", kažu za BBC sa štanda udruženih  proizvođača i Gore.

Prostor Gore predstavlja oazu retkih  lekovitih vrsta trave koji su zaslužni za kvalitet mlijeka od kojeg se pravi šarski sir. Šarski sir se u Gori najviše proizvodi u Brodu i Restelici, Zlipotoku i Kruševu. U drugim selima u Gori se proizvodi u manjim količinama.

Šarski  sir iz Gore je drugačiji jer je regija prirodno bogata jedinstvenim biljem i aromatičnim biljkama, što rezultira mnogo bogatijim, mlijekom sa boljim okusom.  Iako je sir popularan u svom čvrstom obliku, tu je i nježna verzija. Čvrsto ili mekano, decenijama sir je ručno rađen na starim drvenim pastirskim kolibama ili u domovima planinskih sela.

Tradicija proizvodnje shar sira se stoljećima prenosila na generacije. Do 1890-ih, sir je postao popularan,srpski list Carigradski glasnik od 28. jula 1901. godine je rekao da je sir preplavio susjedna tržišta zbog žutog masnog izgleda i ukusa koji nije viđen kod drugih sireva.

Tradicionalno, sir se proizvodio na ovčjem mlijeku. Drugi razlog zbog kojeg se obično koristilo ovčje mlijeko bilo je to što krave nisu mogle da se popnu na brdo i dosegnu omiljenu travu i bilje koje Šaru daju glavne karakteristike. Poznato je da je glavna biljka koja utiče na aromu i ukus sira kopar, koji je vrlo čest u visinama iznad 1.100 metara nadmorske visine. Nakon što su ljudi iz Šar regiona počeli da koriste kravlje mleko za sir, počeli su da sakupljaju biljke kopra za upotrebu kao spoljni sastojak tokom procesa proizvodnje, sa ciljem očuvanja prvobitnih karakteristika sira. 

Ono što je najbitnije, spremaju ga na tradicionalni i ekološki način, počevši od ručne muže krava, baš kao što su radili njihovi preci u poslijednjih nekoliko stotina godina.

Šarski sir je dosta slan, ima 45 posto masti u suvoj materiji, 26 u originalnoj materiji, znači kravljeg ili ovčjeg mlijeka, skoro 43 procenta vode i 57 odsto suve materije.

Sir se tradicionalno proizvodi u Gori,Opolju i Štrpcu.

Ukupna proizvodnja Šarskog sira je oko 25 tona godišnje što se uglavnom proizvodi u regiji Dragaš od ovčjeg i kravljeg mlijeka. Iako se uglavnom proizvodi u privatnim domaćinstvima, u posljednjoj deceniji došlo je do porasta industrijskih proizvođača Šar sira. Tradicionalno pripremljeni sir se ne može jesti dok se ne apsorbuje u potpunosti i ne sazrije. Za dobijanje kilograma sira od ovaca je porebno šest, a od goveda 10 litara mleka.