Problem upisa na rezervisana mjesta za manjinske zajednice

Ovo Administrativno uputstvo, koje je usvojeno 2016. godine, u stvari je trebalo ne samo da olakša prijem studenata iz nevećinskih zajednica na Kosovu (bošnjačke, turke, romske, aškalijske, egipćanske) već i da zakonski osigura da će biti na raspolaganju, da 12 odsto rezervisanih mesta za mlade koji planiraju da nastave školovanje na prištinskom univerzitetu.

Jedan od najvažnijih uslova za upis studenata iz redova nevećinske zajednice je da se izjasne o svojoj etničkoj, odnosno nacionalnoj pripadnosti. Međutim, sudeći po saznanjima naših sagovornika, ovaj kriterijum se ne poštuje, iako po zakonima Kosova, to predstavlja krivično djelo. Tako je već ustaljena praksa da se na nekom fakultetima, za ovih 12 odsto rezervisanih mjesta, koja pridaju isključivo manjinskim zajednicama, prijavljuju pripadnici većinske zajednice, ali sa potvrdama da su pripadnici manjinskih.

Govoreći o ovom problemu Kooordinator za nastavu na jezicima manjina u opštini Dragaš Adnan Redžeplari smatra da su zakazale nadležne institucije.

“Na žalost vidimo da čast i dostojanstvo mnogih dozvoljava da se djeca iz albanske zajednice, deklarišu kao Bošnjaci, Turci ili kao pripadnici bilo koje manjinske zajednice. Ono što mene, kao koordinatora, pogađa je nezainteresovanost nadliježnih organa da ovo realizuju na pravi način, te da ubuduće ova kvota od 12 % rezervisanih mjesta na svim katedrama, zaista bude ispoštovana. Kada bi neko to htio, samo bi provjerio na koji je način djete pohađalo školu, na kojem je jeziku polagalo prijemni za određeni smjer i na kraju krajeva, iz kojih škola dolaze djeca. Neko ovo namjerno godinama prepušta stihiji i zbog toga danas imamo situaciju da djeca iz redova manjina ne mogu da uđu na fakultetima, na mjesta predviđena za manjinske studenta”, kaže Rexheplari.

Najviše mladih Bošnjaka koji su završili srednju školu sebe sutra vide kao doktore. A izgleda da za to postoji i opravdanje.

Direktor direktorijata zdravlja u opštini Dragaš, Behar Brenoli kaže da se stanovnici opštine Dragaš suočavaju sa deficitom lekarskog kadra, jer je većina doktora na pragu penzije ili će u penziju otići za par godina.

“Nemamo dovoljno doktora za njihovu zamjenu nakon penzionisanja. Naravno da nas se tiče stanje sa prijemom studenata, jer ne bude li naših studenata, neće biti ni mladih doktora, što opet znači da će u skorije vrijeme doći do nedostatka kadrova. Mišljenja smo da se zakon mora poštovati, a ako nešto i nije baš povoljno po nas, da se naši predstavnici u kosovskom parlamentu moraju izboriti za povoljniju poziciju. Ovo mora što prije da se uradi, jer u suprotnom, kao što rekoh, u Centru za porodičnu medicinu, ostaćemo bez doktora iz redova manjina”, kaže Brenoli.

Zamjenik Ministra MONT-a, Bajruš Sezair je svestan problema sa kojima se suočavaju završeni srednjoškolci, posebno oni koji bi da studiraju na Medicinskom fakultetu.

“Otvorili smo novi konkurs i studenti su dobili novu priliku, ali prijemni mora da se položi. Ukoliko je nešto urađeno protivzakonito, neko treba da snosi odgovornost. Ranije su se izdavale potvrde, ali se mnogo mućkalo, jer su potvrde davali svi, ali merilo nije potvrda, nego diploma i obrazovanje”, istakao je Sezair.

Redžeplari je međutim i prilikom ovogodišnjeg uspisnog roka na Medicinskom fakultetu zapazio da se drastično krši Administrativno uputstvo. Nakon provjere dokumentacije Ministarstvo za obrazovanje, nauku i tehnologiju (MONT) je reagovao , pošto je od 18 primljenih studenata predviđena za pripadnike manjinskih zajednica primljeno 11, a iz većinske 7 pripadnika.

Iako je zatraženo da se u drugom upisnom roku raspiše konkurs za još 7 studenata iz manjinskih zajednica, konkurs je otvoren za samo tri mjesta, na koja su opet primljeni pripadnici većinske zajednice.

“Svi studenti koji dolaze iz nevećinske zajednice ostaju ispod crte, čekajući neka bolja i za nas ispravnija rešenja. Nama ne ostaje puno nade, to jest našim studentima, već da potra že pravdu daleko negjde od svoje države u kojoj im se ukidaju sva elementarna i ljudska prava”, kaže Redžeplari.

Ovakvom situacijom je nezadovoljan i profesor bosanskog jezika Ajhan Bećiri, koji kaže da su Univerzitet “Hasan Priština” uzurpirali “nepošteni ljudi” i da je neshvatljivo da neko može prema potrebi da promeni svoj nacionalni identitet.

“Pozivam tužilaštvo da se pozabavi ovim pitanjem, ako uopšte ova država ima tužioce i tužilastvo!?”, poručio je Bećiri.

Činjenica je da se čak i na Medicinskom fakultetu, gde je interesovanje najveće, prijavljuje manji broj studenata iz manjinskih zajednica nego što je predviđena kvota od 18 rezervisanih mjesta. Zbog toga i pitanje koje se najčešće postavlja je zbog čega, iako nekome od njih fali jedan ili dva boda, ne budu primljeni, kao na drugim fakultetima, nego se na njihova mjesta primaju studenti koji ne samo da ne pripadaju nekoj manjinskoj zajednici, nego se i lažno izjašnjavaju.

Sa ovim problemom su upoznati i poslanici kosovskog parlamenta iz redova manjinskih zajednica. Međutim, i pored nekih pokušaja da reše problem sa kojima se suočavaju njihovi sunarodnici, osim verbalne podrške, ništa konkretno nije urađeno da se on i reši.

Jedini odgovor se izgleda nalazi u samom državnom vrhu, koji do sada ili nije imao kapaciteta da poštuje, odnosno sprovodi svoje odluke ili jednostavno nije bio zainteresovan da se bavi pravima manjinskih zajednica.